Als draagconsulent krijg ik regelmatig de vraag: ‘Wat trek ik mijn kindje aan als ik draag in de kou?’ Hier vertel ik daar wat over. Wat kom je tegen als je gaat dragen in de kou? Hoe kun je je kleden en wat is er op de markt om dragen in de kou makkelijker te maken? Ik ga zelf dagelijks naar buiten en mijn kinderen ook, omdat ik dat belangrijk vind. Ik deed dat al toen ze nog baby waren. Ga je een uur met een baby wandelen in de kou, dan is het belangrijk dat je je kindje warm genoeg – en niet té warm, aankleed. Maar ook als je in 10 minuutjes naar de winkel loopt en daarna weer terug, wil je je kindje natuurlijk goed warm houden. Wanneer je draagt, heb je al het voordeel dat je kindje dichtbij je is. Je kunt goed je kindje in de gaten houden, daar hoef je geen moeite voor te doen. Bovendien zit je kindje tegen een wandelende verwarmingsbron aan: jij!
Hoe te kleden in de kou
Hapklare antwoorden over wat je kindje moet dragen zijn natuurlijk makkelijk, maar ik ga eerst wat uitleggen over kou en het gebruik van kleding.
In de kou werk je het beste met laagjes en niet met heel dikke kleding. Tussen dunnen laagjes kleding, werkt een laagje stilstaande lucht als isolatie. Hierdoor krijg je hetzelfde effect als bij een thermosfles. Een dik, pluizig wollen vest of een hele dikke winterjas is dus niet aan te raden. Hierin kan veel warmte worden opgebouwd, die niet goed weg kan. Gebruik liever een minder dikke jas, en een extra laagje in de vorm van een lange mouwen-shirt of een dun vest.
Eigenschappen van verschillende stoffen
Katoen ademt goed, maar als het nat wordt, blijft het nat en maakt het de drager koud. Zijde en wol ademen ook goed. Wol blijft isoleren, ook wanneer het nat wordt. Het is voor wol dus minder erg als het nat wordt. Het duurt wel vaak langer om de stof weer te drogen en wol – en zijde, vereisen een zorgvuldiger behandeling bij wassen en drogen en zijn meestal duurder dan katoen. Kunstvezels zoals polyester of polyamide drogen snel en zijn vaak handig als onderlaagje of tussenlaag. Het geeft vaak comfort omdat het stretcht en dus meebeweegt. Hoezeer het ademt, hangt erg af van de manier waarop het is gemaakt. Het ademt niet op de natuurlijke manier zoals wol, zijde en katoen dat doen.
Warmte produceren en vasthouden
Bedenk goed, dat je kindje om te beginnen ongeveer net zoveel kleding moet dragen als jij. Daarbij telt de draagdoek of draagzak als 1 laagje kleding. Toch gaat dit niet helemaal op; Jij beweegt en zorgt daarom zelf voor warmte, terwijl je kindje stilzit. Het heeft dus iets meer isolatie nodig. Als jij flink beweegt, stoot je meer warmte uit, die je wel ook weer doorgeeft aan je kindje. Hoeveel jullie afkoelen, hangt ook af van omstandigheden als waar de wind vandaan komt, hoe hard het waait en wat de luchtvochtigheid is. De meeste kou komt voor je kindje dus van buitenaf; van achteren, bij de rug dus.
Stop je kindje NIET in een gewatteerd (ski)pakje dat de warmte goed vasthoudt ónder je draagjas tegen je aan. Je kindje krijgt jouw lichaamswarmte al, en kan die niet goed kwijt door het pakje dat is gemaakt om warmte vast te houden. Andersom is het ook zo dat een gewatteerd skipakje bij themperaturen van bijvoorbeeld rond en onder het vriespunt, juist nodig zijn wanneer je óver je je jas heen draagt. Jouw lichaamswarmte bereikt je kindje dan niet, terwijl het wel afkoelt door kou en stilzitten. Onder of over de jas dragen maakt dus een wereld van verschil!
VEILIG dragen in de kou
Al is het heel koud, een vrije ademweg blijft voor een baby erg belangrijk. Trek jas of sjaal dus niet omhoog rondom het gezichtje van je kindje. Er moet frisse lucht bij het gezichtje kunnen komen. Er mag dus ook geen stof de neus of mond van je kindje bedekken. Let ook op dat je kindje niet tegen metalen ritsen of iets dergelijks aan zit. Deze kunnen door de kou zo koud aanvoelen, dat het voor een gevoelige baby pijnlijk kan aanvoelen.
Het is belangrijk het hoofdje van je kindje warm te houden. De meeste warmte verliest men via het hoofd, en die van baby’s zijn relatief groot, dus geldt dit des te meer. Het is ook belangrijk om het hoofd niet té warm te houden, anders kan je kindje zijn/haar warmte niet kwijt. Wij mensen raken onze warmte kwijt door te zweten, maar baby’s kunnen dat nog niet of nauwelijks. Daarom is het extra belangrijk dat ouders oververhitting voorkomen. Als je twijfelt, kun je een vinger in haar/zijn nekje leggen. Voelt deze vochtig, dan heeft je kindje het echt te warm. Grijp niet te snel naar een dikke muts, maar gebruik liever een dunne met dubbele lagen. En gebruik stof die ademt. Dus katoen, wol, zijde of ademende microvezel. Maar zeker niet iets wat waterdicht is! Als je kindje het te koud heeft, kunnen blauwe lippen daar een aanwijzing voor zijn. In de nek voelt het dan juist heel koud.
Nu genoeg gesproken over veiligheid. Laten we de praktische kant bekijken van allerlei hulpmiddelen voor dragen bij koud weer.
Draagjas/draagcover of eigen jasje?
Voor (jonge) baby’s is het handig om een draagcover of draagjas te gebruiken. Je bent dan samen in één jas. Je geeft je warmte aan je kindje af, je kunt beter de themperatuur in de gaten houden, knopen of in de draagzak doen gaat makkelijker dan met een dikke jas aan, en…. Als je uit de kou binnen komt met een slapende baby in de doek, hoef je alleen maar je eigen jas uit te doen. Je kindje slaapt dan verder in de doek en draagt de juiste kleding voor binnen.
Draag je over je jas heen, en doe je je kindje een eigen jasje aan, dan kun je, eens je binnen bent, je jas alleen uit doen door je kindje uit doek of drager te halen. Bovendien is het te warm voor je kindje om zijn/haar jasje aan te houden wanneer je binnen bent.
Dit zijn nadelen die voor bijvoorbeeld een peuter er niet zo toe doen. Een peuter draag je vaak maar kort. Bovendien slaapt een peuter niet meer zo veel, dat je hem/haar niet wakker wilt maken wanneer je weer binnen bent. Een kindje dat oud genoeg is om te lopen en dat misschien wel wil spelen onderweg, heeft juíst een eigen jasje nodig. Let dus ook op, dat als je de deur uit gaat met je peuter onder je draagjas, dat je het eigen jasje van je kindje meeneemt. Tenminste, als de kans bestaat dat deze buiten uit de doek/drager gaat! Ook het schoeisel vereist wat anders als je kindje onderweg zelf gaat lopen of spelen, dan wanneer zij/hij alleen maar in de doek zit.
Wat handig is voor je eigen kindje die misschien tussen jonge baby en peuter in zit, kun je het beste zelf bepalen. Bedenk altijd goed wat je gaat doen en wat je dan nodig hebt, als je op pad gaat. Én bedenk wat je in een alternatief geval gaat doen en of je daar dan de juiste spullen voor hebt. Beter mee verlegen dan onverlegen… ?
Draagjas of draagcover?
Is een draagcover nou handiger, of een echte draagjas? Een draagcover is veelzijdiger, beter overdraagbaar naar je partner of andere verzorger, en veel goedkoper dan een draagjas. Draag je je kindje al op de rug, en niet met het eigen jasje, dan heb je geen keus; Een draagcover werkt dan niet. Het kan dan alléén met een draagjas.
Ga je een draagjas aanschaffen, let er dan op of hij ook geschikt is voor rugdragen. Daarvoor moet er een rits op de rug zitten, waar de insert in geritst kan worden. Er zijn veel draagjassen op de markt, die alleen geschikt zijn voor buikdragen. Wil je de jas ook voor je (volgende) zwangerschap gebruiken, dan zijn er ook draagjassen met een speciale insert voor een zwangere buik. Dit is een andere insert dan voor dragen, dus let daarop.
Draagjassen en draagcovers kun je in verschillende webshops kopen, en zijn zelfs te huur bij Draaguitleen in Dordrecht. Ook bij Kidstravelservice kun je jassen huren, evenals veel meer handigheidjes voor op reis. Huren is ideaal als je bijvoorbeeld alleen maar een vakantie naar een plek gaat die veel kouder is dan je woonplaats.
En hoe trek je zo’n draagjas nou handig aan op je rug…. Wrap You In Love laat dit goed zien in dit filmpje.
Draagjassen zijn er ook weer in veel soorten en maten. Van sportief, tot hobbezak, tot netjes. Lang en kort, met capuchon(s) en zonder. En dan heb je ook nog draagponcho’s. Let er in dat laatste geval op, dat het hoofdgat voor zowel je baby als voor jou, de juiste maat zijn. Komt je kindje niet gemakkelijk met zijn/haar hoofdje door het hoofdgat, dan kan het daar een aversie tegen krijgen.
De kosten van een draagjas zijn niet gering. Veel mensen kiezen er dan ook voor om niet meer dan één draagjas te kopen. Een winterjas is gauw te warm in voorjaar, zomer en herfst. Maar een gewone jas kan weer te koud zijn in de winter. Je kunt ook een combinatie maken; hier komen de laagjes weer om de hoek kijken. Je kunt een warm draagvest combineren met een allweather of softshell jas. Draagvesten zijn er o.a. van Limas Baby. Maar je kunt ook gewoon een te groot (fleece)vest op de kop tikken, bijvoorbeeld bij wibra of zeeman. Door zo’n vest één of twee maten groter te kiezen, creeer je een gezamenlijk hoofdgat. Daar doe je de jas dan overheen.
Enkele bekende merken draagjassen zijn: MaM, Mamalila, Zoli, Hoppediz, Bonprix, Momawo, Liliputi. MaM en Mamalila heb ik zelf gehad en die laatste kan ik van harte aanbevelen.
Budget oplossingen
Wil/kan je niet veel geld uitgeven? Voor dragen op de buik kun je ook zelf een draagcover maken, hoewel dat niet veel geld bespaart. Een draagjas kun je creeeren door een insert zelf te maken. Je moet dan een beetje geluk hebben. Ga met je favoriete jas naar een winkel met ritsen, of naar een kleermaker. Laat de rits zien en vraag een soortgelijke. Check of hij past op jouw jas (beide helften van de rits). Zo ja, dan kun je met deze rits en wat stof een mooie insert naaien. Omdat een draagjas wat kostbaarder is, bespaart dit in principe meer. Wat helemaal leuk is, is dat je verschillende draagjassen voor de verschillende seizoenen kunt creeeren, door voor elke seizoensjas een insert te maken. Zorg voor een voering die past bij hoe warm de jas is. Hoe groot de insert moet zijn, kun je zien op internet en er zijn vast ook wel sjablonen voor te vinden online. De maat hiervan gaat niet op de centimeter nauwkeurig hoor.
Soms is het gebruiken van de jas van je grotere partner afdoende.
Dit alles geld natuurlijk alleen voor buikdragen. Wil je een budget rugdraagjas, dan zul je een jas moeten verknippen. In principe maak je gewoon een halsgat op de rug (liefst één die dicht kan), en creeer je ruimte voor je kindje door aan de zijkanten en de onderkant van waar je kindje komt, een stuk stof er in te zetten.
Het tochtgat bij de hals dichten
Sommige hoge kwaliteit draagjassen hebben een stukje stof tussen kindje’s hoofdgat en het jouwe. Maar de meeste, en ook draagcovers, hebben dit niet. Hierdoor ontstaat een soort tochtgat; rond jouw hals en die van je kindje, kan kou naar binnen. Voor jezelf is een losse col, een infinity loop, een col met borst/rugflap of een driekante sjaal handig, omdat dit een groot deel van het tochgat kan bedekken. Voor je kindje is een sjaal ook fijn. Om te voorkomen dat de sjaal los kan gaan of je kindje deze los trekt, is een buff heel handig.
Een buff is een losse col, meestal van dunne kunstvezel. Je kunt deze ook omtoveren tot mutsje. Buff is eigenlijk een merknaam en ze maken inmiddels veel meer dan cols; ook mutsjes, dikkere cols van fleece of wol, en mondkapjes. Buff heeft ook junior maten en babymaten. Deze zijn vooral kleiner in doorsnede, zodat de buff goed aansluit. De plooien die ontstaan omdat ze heel lang zijn, zorgen voor de isolerende stilstaande lucht waar ik het eerder over had. Deze multifunctionele cols zijn nagemaakt door vele bedrijven en tegenwoordig in goedkopere varianten te vinden bij bijvoorbeeld Xenos en souvenir shops. Maar de kwaliteit van de originele Buff is ongeëvenaard. Deze vind je in outdoor-winkels.
Houd het hoofd koel – en warm
Misschien heeft het vest van je kindje een capuchon, of de draagcover of draagjas heeft dat misschien, maar deze kan gemakkelijk af zakken. En zeker bij rugdragen kan dat moeilijk te verhelpen zijn. Daarom is een mutsje dat niet te dik is, en goed blijft zitten, een aanrader. Er bestaan strikmutsjes, deze gaan meestal over de hele achterkant van het hoofdje, inclusief de gehele oorschelpen. Ze hebben touwtjes bij de kin. Deze kun je vast strikken, zodat zelfs een baby-houdini deze niet af kan trekken.
Ook zijn er mutsjes met een col eraan vast. Een soort bivakmutsje dus. Dit wordt ook wel een balaclava genoemd. Het is iets warmer en meer aangesloten dan een strikmutsje, maar hij moet wel over het hoofdje om af te doen. Dat is iets waar een kindje meestal niet doorheen slaapt… Wil je een strikmutsje goed strikken dan is dat ook weer niet zo eenvoudig, maar hij kan wel af door de strik los te maken.
Dat zo’n mutsje vast blijft zitten, lijkt misschien niet zo belangrijk… je merkt het toch immers als je kindje het mutsje af trekt? Tja… Er zijn ouders die vóór ze een strikmutsje gebruikten, elke keer een voortdurende strijd met hun kindje moesten leveren om het mutsje op te laten houden. En mijn zoontje heeft ooit zijn zonnehoedje afgeworpen, achter ons op straat, terwijl ik hem op mijn rug droeg. Ik was erop bedacht, maar toch merkte ik het niet. Gelukkig wees een voorbijganger mij er op.
Accessoires voor warme beentjes
Wanneer je je kindje in een ergonomische houding draagt, zijn de knietjes opgetrokken. Daardoor is de normaal gesproken toereikende lengte van broek, legging of maillot niet meer lang genoeg. Het is dus slim om hiervan extra lang aan te schaffen. Wat ook een handig product is, briljant in zijn eenvoud, zijn beenwarmers ook wel Baby Legs genoemd.
Ze komen vaak over de knie en zelfs tot bovenaan het bovenbeen. Maillots zonder voetjes en kontje dus eigenlijk. Inmiddels zijn deze er ook van allerlei materialen en produceren verschillende merken baby beenwarmers.
Zelf combineerde en varieerde ik met leggings, maillots, beenwarmers, verschillende laagjes met sokken en.. kniekousen! Een simpele kniekous kan een bloot beentje prima voorkomen.
Het grote voordeel van de beenwarmers boven dit alles, is wel dat ze meestal eigenlijk te lang zijn. Er ontstaan dan weer plooien, waarin lucht stil blijft staan wat een isolerende werking heeft. Verder zijn ze Multi-functioneel, want ze passen kinderen jarenlang en werken ook als armwarmers.
Vergeet de beenwarmers trouwens ook niet wanneer je kindje zindelijk aan het worden is en misschien wel 15x per dag naar het toilet gaat… Het geeft warme beentjes tijdens de wc-gang en bovendien hoef jij/je kindje niet steeds een maillot of broek omlaag te doen, waar zij/hij ook nog over kan struikelen.
Geen koude voeten
Net als het hoofdje, zijn de voetjes een van de weinige delen van het lichaam die buiten doek of drager vallen. (Gelukkig vallen ze meestal wél binnen draagjas of draagcover.) Om te voorkomen dat deze koud worden, zijn verschillende lagen sokken over elkaar een optie (let op dat het niet te strak zit als ze allen dezelfde maat zijn). Extra warme slofjes zijn ook een echte aanrader. Als je kindje kan lopen, let er dan op dat, als de mogelijkheid bestaat dat je kindje uit de doek/drager zal gaan en gaat rondlopen, het slofjes zijn die geschikt zijn om op te lopen, en niet alleen maar om in de doek te hangen.
Let er op dat de slofjes goed (aan)sluiten. Het zijn immers dingen die nogal eens uit vallen en kwijt raken. Je kunt bijvoorbeeld zoeken naar slofjes met een aantrektouwtje, of met klittenbandsluiting die losser en strakker kan. Een simpel elastiek kan ook afdoende zijn.
